Berichten

Horzeleitjes

/in , , /door

In de nazomer kunnen we weer ongenode gasten verwachten in de vorm van horzeleitjes!!

De Paarden Oppas Service over horzeleitjesDe horzel is een vliegende parasiet, die zich graag nestelt in jouw paard. Het vrouwtje heeft de ambitie om minstens 500 eitjes op jouw paard te plakken. Ja, je leest het goed: 500! Ze heeft er nog meer: horzelvrouwtjes dragen 700 tot 1000 eitjes bij zich, maar ze vinden vaak meer dan 1 gastheer, omdat ze meestal verjaagd worden tijdens hun plakwerk. Zij plaatst haar eitjes het liefst op de benen of flanken van jouw viervoeter, maar ook op zijn nek, in zijn manen en rond zijn mond. Iedere 10 seconden kan ze een eitje aan een paardenhaar plakken. Je kunt ze makkelijk herkennen: dan zie je gele stipjes op je paard en die zijn er niet zomaar af te borstelen!

Verspreiding en gevolgen
De oplettende lezer vraagt zich nu af hoe deze horzels IN je paard terecht komen. Dat gaat als volgt: je paard wrijft zijn neus langs zijn benen, waar de eitjes zitten. Of hij krabt een ander paard met zijn tanden in zijn nek. De eitjes komen zo in zijn mond terecht en zij ontwikkelen zich in zijn mond tot larven. Vanuit de mond verplaatsen zij zich na ongeveer een maand naar de maag en daar settelen zij zich. De larven in de mond kunnen zorgen voor ontstekingen aan de mond en tong van je paard. Als de larven zich settelen in de maag kunnen ze maagzweren veroorzaken, wat weer kan leiden tot buikvliesontsteking. Dit kan je paard fataal worden! Symptomen waar je op moet letten zijn gapen, gewichtsverlies, koliek, diarree en andere spijsverteringsproblemen. In de darmwand overwinteren de larven en in het voorjaar worden ze uitgeniest of uitgepoept (ze kunnen zich zelfs door de huid naar buiten eten!), om zich vervolgens te ontwikkelen tot volwassen horzels, die nog meer eitjes kunnen gaan leggen! De horzels zelf eten niet, maar de larven voeden zich dus in de maag van jouw paard.

Voorkomen is beter dan…
Het is belangrijk om regelmatig goed te ontwormen, zodat de al aanwezige larven gedood worden. Stel samen met je dierenarts een goed ontwormingsplan op, op basis van mestonderzoek. Voorkomen is beter dan genezen, dus zorg dat je je paard nu inwrijft of sprayt met een anti-insectenmiddel, om die horzelvrouwtjes duidelijk te maken dat je jouw paard niet aanbiedt als gastheer! Zie je toch eitjes op je paard, verwijder deze dan met een horzelmesje of een schuurblokje. Pas op dat je hierbij zelf geen eitje in je mond krijgt (of op je handen en vervolgens in je mond of neus als je even je gezicht aanraakt of een haar uit je mond haalt, bijvoorbeeld), want je wilt zelf ook niet de gastheer worden van deze parasiet! Heb je moeite om de eitjes van je paard te verwijderen? Was dan je paard met een azijnoplossing: dan laten de eitjes makkelijker los. En natuurlijk blijft het belangrijk om de mest van je land te verwijderen, zodat de parasieten jouw weiland niet zien als de ideale kraamkamer!

Cola voor je paard

/in , , /door

cola voor je paardCola is slecht voor je, dat weet iedereen. Er zitten wel 10 suikerklontjes in een blikje! Dat giet je toch niet bij jezelf naar binnen? Laat staan bij je paard!! Toch schrijft de dierenarts het in sommige gevallen voor, wist je dat?

We hebben het over gevallen van maagimpactie. Weleens van gehoord? Eén van onze verzorgers paste de afgelopen weken op een paard met koliekklachten. De pony stond er wat lusteloos bij. De paardenhouders hadden de verzorger van tevoren op de hoogte gebracht van het feit dat Bolleke koliekklachten had. Ze moest goed in de gaten houden hoeveel hij at en of hij wel goed mestte. Een vermindering of zelfs het wegblijven van mest zou wijzen op verstopping. De verzorger ging regelmatig met hem lopen, om de darmen in beweging te houden. Bolleke kreeg bietenpulp, geweekt hooi, kuil en psylliumzaad met zonnebloemolie. En paraffineolie tegen de obstipatie.  Omdat de klachten bleven aanhouden, werd de dierenarts ingeschakeld. Tijdens een eerder bezoek had hij koliek geconstateerd, maar nu de klachten over een langere periode bleven terugkomen,  steeds langer aanhielden en Bolleke niet genoeg reageerde op de paraffine, stelde hij voor een echografie te doen.

Dat was heel verhelderend: er bleek hier sprake te zijn van maagimpactie! Deze maagimpactie was een gevolg van vergiftiging door Jacobskruiskruid, wat groeit op een nabijgelegen natuurgebied (tip: let alsjeblieft op of deze giftige plant bij De Paarden Oppas Service waarschuwt voor Jacobskruiskruidjouw paard in de buurt voorkomt!). De lever van de pony is aangetast waardoor de maagfunctie niet meer naar behoren werkt. Normaal is dit onomkeerbaar, maar de dierenarts in kwestie is overtuigd dat hij hem kan helpen. Door de maagimpactie wordt het voedsel niet goed verteerd door de maagsappen, waardoor er een plakkerige klont ontstaat die alsmaar groeit en steeds harder wordt. Vandaar dat die koliekklachten aan bleven houden! Nu ze weten wat het is, kunnen de paardenhouders zorgen dat al het Jacobskruiskruid in de omgeving verwijderd wordt en ze kunnen Bolleke gericht gaan behandelen. De eerste actie van de dierenarts was het uitdelen van cola: hij gaf Bolleke tot tweemaal toe cola door een maagsonde die via de neus werd ingebracht. De cola zorgt ervoor dat de dikke klont in de paardenmaag wordt opgelost. Vervolgens kreeg Bolleke medicijnen voorgeschreven om de beschadigde maagwand te herstellen en hij kreeg een probioticakuur. Zijn dieet werd aangepast: hij mocht alleen nog maar gras eten, en mocht slechts 2 x per dag 15 minuten grazen. Dit wordt langzaam opgebouwd.

Symptomen en behandeling
Impactie vereist onmiddellijke aandacht van de dierenarts. De symptomen lijken op zandkoliek: het paard is lusteloos, voelt zich oncomfortabel en zal zijn hoofd telkens draaien naar de plek waar de obstipatie zit en ernaar bijten en schoppen. Sommige paarden zullen er de voorkeur aan geven om te gaan liggen, anderen blijven staan. Ze gaan mogelijk rollen in een poging de boel  daarbinnen los te maken en ze kunnen gaan zweten. Wat jij kan doen is het paard warm houden en eventueel zijn oren masseren. Zie ons artikel over de Tellington Touch. Het zal je paard helpen om te ontspannen en het kan mogelijk de obstipatie verlichten.
Check ook de ademhaling en hartslag van je paard om te zien hoeveel pijn het dier heeft. Zie ons artikel over ziekmeldingen: ‘Waaraan kan ik zien dat een paard ziek is? Deze gegevens kan je doorgeven als je de dierenarts belt.

Behalve cola kan je dierenarts er ook voor kiezen om je paard via de maagsonde minerale olie te geven om de impactie los te weken. Ook kan hij via de sonde laxeermiddelen met antibiotica toedienen om gasveroorzakende bacteriën te doden. Een dosis flunixin meglumine (een NSAID) kan de pijn verlichten en ervoor zorgen dat de spieren ontspannen, waardoor de impactie mogelijk opgelost wordt. Het kan zijn dat de dierenarts een infuus aanlegt om extra vocht toe te kunnen dienen.

Mogelijke oorzaken
Impactie kan verschillende oorzaken hebben, zoals teveel eten, te weinig drinken, te weinig bewegen, de aanwezigheid van parasieten (zie ons artikel ‘Wormen kunnen dodelijk zijn’) of giftige planten in de wei. Door gebitsproblemen kan een paard soms niet goed meer kauwen, waardoor het ruwvoer onvoldoende vermalen wordt en de darmen het niet kunnen verteren. Van nature heeft het darmkanaal van een paard nu eenmaal een aantal vernauwingen en als het voedsel dan in grote klonten aankomt, bestaat de kans dat het vastloopt. Verandering in het dieet van een paard kan ook de boosdoener zijn. Grote hoeveelheden krachtvoer, suikers en/of zetmeel kunnen zeker impactie veroorzaken.  Ook stress door bijvoorbeeld reizen of een verandering in de kudde kan een aanleiding zijn voor impactie.

Voorkomen is beter dan genezen
Om impactie te voorkomen is het dus belangrijk dat je paard voldoende drinkt en toegang heeft tot vezelrijk ruwvoer. Wees zuinig in het aanbieden van granen en stap je over op ander voer, doe dit dan heel geleidelijk. Ontworm je paard regelmatig en zorg dat er geen giftige planten of bomen in/bij de wei staan. Begeleid veranderingen in de kudde goed, rekening houdende met de hiërarchie onder de paarden.
Als je gaat reizen en je paard een hekel heeft aan de trailer, oefen het trailerladen dan met engelengeduld en roep eventueel de hulp in van een expert op het gebied van trailerladen. Een aantal van de verzorgers van de Paarden Oppas Service is trainer in het trailerladen, dus wij kunnen je aan adressen helpen. En als je op vakantie gaat, dan kan je natuurlijk altijd een paardenoppas van ons krijgen, zodat je paard niet in de trailer naar het paardenpension gebracht hoeft te worden!

Mijn paard heeft er een maagzweer van gekregen!

/in /door

We hebben allemaal weleens gehoord van mensen die een maagzweer kregen van de stress, maar wist je dat paarden ook maagzweren kunnen krijgen? Komt dit misschien doordat hij niet goed kan opschieten met zijn stalgenootjes? Nee, in tegenstelling tot bij mensen, worden maagzweren bij paarden niet in de eerste plaats veroorzaakt door stress. Stress kan er wel aan bijdragen.

De oorzaak ligt bij paarden in een overproductie van maagzuur, waardoor het maagslijmvlies wordt aangetast. In de natuur hebben paarden over het algemeen vrije toegang tot voedsel en kunnen ze dus eten wanneer ze willen. Gedomesticeerde paarden zijn afhankelijk van ons voor hun voedsel. Aangezien hun spijsverteringsstelsel erop is ingesteld om vrijwel de hele dag door kleine hoeveelheden voedsel te verwerken is het niet goed als ze langer dan 4 uur zonder voedsel zijn. Het paard mag dan wel een groot dier zijn, maar zijn maag is in verhouding klein en produceert wel 24 uur per dag maagzuur. Voedsel, en met name ruwvoer, neutraliseert de maagfunctie doordat er speeksel wordt aangemaakt tijdens het kauwen. Samen met het voedsel beschermt het speeksel de maagwand tegen aantasting door het maagzuur.

 

Regelmatig voeren is dus heel belangrijk. De maag van het paard is niet zo groot, dus bij een volledige maaltijd wordt de maag al snel voor ruim tweederde gevuld. Hierbij komt er dan een zure maaginhoud tegen de kwetsbare bovenwand van de maag. Ook de volgorde waarin je verschillende voedingssoorten aanbiedt is van belang: geef eerst ruwvoer en dan pas krachtvoer, want bij het eten van ruwvoer maakt je paard meer speeksel aan. Let ook op de verhoudingen die je aanbiedt: geef meer ruwvoer dan krachtvoer. Sportpaarden staan over het algemeen langer op stal dan op de wei en krijgen sportbrok, wat weer resulteert in de productie van meer zuren. Hierdoor vormen zij juist een risicogroep. Daarbij komt nog eens dat intensieve training en stress de maagprocessen kunnen verstoren.

De bloedtoevoer naar de maag neemt af door training (het bloed gaat dan meer naar de spieren), en dit resulteert in een verhoging van de zuurtegraad in de maag, terwijl de toegenomen druk van de buik tijdens de training het zoutzuur naar bovenin de maag stuwt. Ook stress vermindert de doorbloeding van de maag, wat dus maagzweren in de hand werkt. Paarden die vaak op de wei mogen, en recreatiepaarden in het algemeen, zullen minder snel last hebben van een maagzweer.

Laat je paard liever niet werken op een lege maag: geef hem liever eerst een klein plakje hooi en dan na de training de rest van zijn portie. Dit filmpje illustreert de bestrijding van maagzweren: klik hier.

Natuurlijk wil je er op tijd bij zijn als je paard een maagzweer heeft, want in het ergste geval (als de maagzweer een gat in de maagwand veroorzaakt) kan het dodelijk zijn, met name bij jonge paarden. Wat zijn de symptomen? Ten eerste kan je het merken aan het feit dat je paard gewoon niet meer zo’n zin heeft om te werken en te eten en drinken. Zijn vacht wordt dof, hij kan chagrijnig worden en koliek of diarree krijgen (zie ook ons artikel Waaraan kan je zien dat een paard ziek is). Waar je het ook aan zou kunnen zien is dat hij veel gaat gapen en/of veel speeksel produceert. Registreer je dit soort symptomen, roep dan de hulp van een dierenarts in. Die kan een maagzweer constateren door middel van een endoscopisch onderzoek. Vervolgens kan hij maagzuurremmers en eventueel maagbeschermers voorschrijven. Als je dierenarts een maagzweer heeft geconstateerd, stop dan met krachtvoer en biedt onbeperkt ruwvoer aan. Laat je paard zoveel mogelijk buiten. Ben je gewend om je paard knoflook en/of duivelsklauw te geven als supplement, verminder dit dan wanneer er een maagzweer is geconstateerd, want in zijn conditie kan het toedienen van deze supplementen de kwaal verergeren! Je kunt het wel in beperkte mate geven en het beste is om het dan in combinatie met ruwvoer te geven. Is je paard herstellende van een maagzweer, geef hem dan ter ondersteuning kurkuma of zoethout!

Voorkomen is beter dan genezen, dus weet waar je op moet letten om maagzweren bij je paard te voorkomen: zorg voor een goed voedselmanagement: regelmatig voeren in de juiste volgorde (ruwvoer – krachtvoer), beperkt granen (die stimuleren e aanmaak van het hormoon pepsine, wat de productie van maagzuur stimuleert) en indien mogelijk onbeperkte toegang tot gras/hooi. Lucerne neutraliseert de zuurtegraad enigszins, dus dat zou je als supplement kunnen geven. Laat je paard niet te lang op stal staan en zorg dat hij in contact met andere paarden. En raakt je paard in de stress als hij vervoerd moet worden, kies er dan voor om de Paarden Oppas Service in te schakelen als jij met vakantie gaat: dan zorgen wij voor een verzorger die vanuit jouw huis de zorg voor je paard(en) overneemt. Dan kan je paard lekker thuis blijven!

Waaraan kan ik zien dat een paard ziek is?

/in /door

Een paard kan zich op verschillende manieren ‘ziek melden’. Als paardenhouder of paardenverzorger is het natuurlijk heel belangrijk dat je deze signalen direct herkent, zodat je gepaste actie kunt ondernemen, zoals luisteren naar de ademhaling en het opnemen van de temperatuur en de hartslag. Indien nodig, kan je vervolgens de dierenarts inschakelen. In rust haalt een paard 8 tot 15 keer per minuut adem en zijn hartslag is doorgaans 36 tot 42 slagen per minuut. Zijn temperatuur is 37,5 graden (bij warm weer en na inspanning kan dit oplopen naar 38 graden). Gebruik altijd een veterinaire thermometer als je de temperatuur van je paard wilt opnemen. Deze thermometer zit aan een touwtje, zodat je hem niet meteen kwijt bent als hij in de anus zou glippen. Bij het legen van de darmen trekken deze samen en dan zou een naar binnen geschoten thermometer dwars kunnen komen te zitten en de darm perforeren, dus let op! Bij hoge koorts kan het paard op de hals en flanken gaan zweten. Dit is koud zweet – anders dan normaal zweet.

Je kunt ook zijn polsslag opnemen. Dit doe je aan de onderkant van de kaak. Aan de onderste rand voel je een kleine inkeping. Ga daar met je vinger twee centimeter naar binnen en dan zou je de kaakslagader moeten voelen (hij is lastig te voelen!). Belangrijk is dat deze krachtig is. De dierenarts heeft natuurlijk veel meer ervaring en zal dat wat makkelijker kunnen vaststellen, maar het kan geen kwaad om je erin te oefenen nu je paard gezond is: dan weet je vast hoe de polsslag hoort te zijn!

Wat zijn de symptomen waaraan je kunt zien dat een paard niet goed in zijn vel zit? Letterlijk: door te kijken hoe hij in zijn vel zit! Een gezond paard heeft een glanzende vacht. Als het paard in kwestie voornamelijk op de wei staat, dan is zijn vacht wellicht wat stoffig en daardoor dof. Dan moet je iets verder kijken: is zijn huid soepel en hangt het losjes om zijn lichaam, of staat het strak? De huid die strak om het lijf staat, geeft aan dat een paard zich niet zo lekker voelt. Ook kan hij zijn staart tussen zijn benen klemmen, alsof hij angstig is. Naast lichamelijke oorzaken, kan het natuurlijk ook zijn dat een paard zich niet goed voelt omdat er geestelijk iets dwars zit. Zo kan hij heimwee of verdriet hebben, of zich eenzaam voelen.

Kijk ook naar hoe een paard kijkt: is zijn blik open en nieuwsgierig of staan zijn ogen dof en is zijn blik naar binnen gekeerd? Gezonde paarden tonen veel interesse in hun omgeving. Zieke paarden verliezen die interesse, staren veel en laten hun hoofd hangen. Ze zijn lusteloos: ze hebben geen zin om iets te ondernemen.

Hoe is zijn eetlust en drinkt hij genoeg? Een ziek paard eet en drinkt minder en loost minder en moeilijker zijn mest en urine. Een paard eet normaal gesproken 2 tot 2,5 % van zijn lichaamsgewicht en drinkt 24 tot 40 liter water per dag. Je kent je paard en weet hoe hij zich normaal gedraagt. Als hij uit zijn doen is, controleer het paard dan goed. Kan je hem nog steeds overal aanraken, of zijn er gevoelige plekken?

Soms gaat het vanzelf weer over na een paar dagen (wij hebben ook weleens een dag of wat dat we ons een beetje gammel voelen), maar als het aanhoudt, of het lijkt ernstig, twijfel dan niet en schakel de dierenarts in! Je kunt beter het zekere voor het onzekere nemen en je wilt geen risico’s nemen, toch?

Ziek paard

Ziek paard

Wormen kunnen dodelijk zijn!

/in /door

bloedwormOnafhankelijk van het voedsel wat je je paard geeft, is het belangrijk om regelmatig te kijken of je paard geen wormen heeft. Je dierenarts kan mestonderzoek doen, of je kan zelf een cursus doen waarin je leert hoe je de mest kan controleren. Laat in ieder geval twee keer per jaar de mest controleren door een specialist zodat je zeker weet dat je het mestmonster op een juiste manier interpreteert. Ieder half jaar kan je je paard een kruidenmix geven die preventief werkt tegen wormen. Liefst biologische kruiden. Daarnaast geef je alle paarden op jouw locatie 1 x per jaar op dezelfde dag dezelfde wormenkuur die ook tegen lintworm en horzellarven werkt. Lees hier meer over in ons artikel over horzellarven en hoe je besmetting daarmee kunt beperken.

Wormen kunnen maandenlang blijven leven op de wei. Je paard eet de larven met het gras op en de beestjes begraven zich vervolgens in de darmwand van je paard. Hier kunnen ze voor ontstekingen zorgen. Als je paard wormen heeft, kan dit leiden tot lusteloosheid en een algehele verslechtering van zijn conditie. In het ernstigste geval wordt je paard flink ziek, krijgt diarree en/of ernstige koliek en dit kan zelfs tot de dood leiden. Daarom is het erg belangrijk om meerdere keren per jaar mestonderzoek te laten doen, zodat je er altijd op tijd bij bent mocht er een besmetting aanwezig zijn.

De meest voorkomende en gevaarlijkste vorm is de rode worm: die tast de darmen en darmwand aan. Zorg voor een schone wei en een schone stal, om zo de kans op wormen te verkleinen. Bedenk wel dat kleine bloedwormlarven zich kunnen inkapselen in de darmwand. Hier kunnen ze overwinteren en zelfs tot 3 jaar ingekapseld blijven! Als er weinig of geen volwassen wormen meer aanwezig zijn, komen deze tevoorschijn: ze ontpoppen zich tot volwassen worm en gaan op hun beurt weer eitjes leggen. Worm & Co adviseert: wormmiddelen met ivermectine zijn de eerste keus bij besmettingen met bloedwormen. Omdat paarden tot 5 – 6 jaar extra gevoelig zijn voor ingekapselde larfjes is het belangrijk om dieren van deze leeftijd die in het najaar in besmette weides hebben gelopen in november-december preventief te behandelen met moxidectine. Andere wormmiddelen zijn niet actief tegen de ingekapselde stadia. Klanten van Worm&Co ontvangen altijd een herinnering wanneer het beste moment is voor het toedienen van de eenmalige preventieve ontworming.

Spoelwormen zijn lange, dunne witte wormen. Je vindt ze op vrijwel iedere wei: ze zijn namelijk heel sterk en en kunnen tot 10 jaar infectieus blijven. Daarbij komt dat ze ook nog eens heel vruchtbaar zijn: een vrouwelijke spoelworm kan tot 200.000 eitjes per dag leggen! Let vooral op als je veulens van verschillende leeftijden bij elkaar hebt: daar zie je vaak dat de infectie overgedragen wordt. Bij onvoldoende hygiëne komen ernstige infecties ook voor op stal. Spoelwormen kunnen schade aanrichten aan darmen, longen en lever.

Lintwormen zijn korte, dikke geel/groene wormpjes, die koliek kunnen veroorzaken. Volwassen wormen zijn 3 tot 8 cm lang. Op paardenmest bevinden zich vaak lintwormeitjes, die worden gegeten door grasmijt. Je paard eet vervolgens de grasmijt op tijdens het grazen of het eten van hooi of stro. Lintwormen kunnen zelfs een slag in de darmen van een paard veroorzaken, met alle gevolgen van dien!

Natuurlijk wil je niet dat je paard ziek wordt van wormen, dus doe regelmatig wormonderzoek en ontworm je paard op basis van de uitkomst van het wormonderzoek.
Wist je dat je een wormonderzoek online kunt bestellen bij Worm & Co? Je krijgt dan een mestonderzoeksetje toegestuurd, inclusief verzend, retourskosten en btw.
Snel, makkelijk en niet duur! Een aanrader dus!