Eikels en paarden, over tanninevergiftiging
Eikeltjes: ze zien er leuk uit, maar kunnen gevaarlijk zijn voor je paard!
Het zal je niet ontgaan zijn dat we deze zomer voornamelijk hele warme, droge maanden hebben gehad. Gevolg hiervan is dat er nu meer onrijpe eikels op de grond vallen. De eikels hebben een bittere smaak, maar sommige paarden vinden dat juist heel lekker. Als je paard er teveel van eet, kan hij er echter ziek van worden. Als paarden niets te doen hebben en ze hebben honger, eten ze alles!
Tannine
Oude, bruine eikels bevatten minder tannine, maar als je paard de jonge, groene eikels in grote hoeveelheden eet, dan kan dat echt gevaarlijk zijn! Dat geldt trouwens ook voor de bladeren (die bevatten ook tannine). Eet je paard er teveel van, dan kan dat binnen één tot enkele dagen tot de dood leiden. Heb je een drachtige merrie, dan kan het eten van teveel groene eikels of jonge eikenboombladeren leiden tot het afsterven van het veulen.
Het is de tannine (het looizuur) in de eikels én de bladeren die zorgt voor een geïrriteerd maagdarmstelsel. Het kan resulteren in maagzweren, maag-/darmverstoppingen en bloedarmoede. De tannine vernauwt de bloedvaten en kan bloedstolling veroorzaken. Tannine is een zuur en eiwitten klonteren in zuur. Dit kan weer leiden tot allerlei ziektes, waarbij lichaamscellen gedood worden.
Symptomen
Symptomen waar je op moet letten zijn lusteloosheid, koliekverschijnselen, blauw tandvlees, verminderde eetlust en coördinatie, verstopping en/of (bloederige) diarree. Ook kan het zijn dat de ademhaling en hartslag van je paard versnelt en hij overmatig gaat urineren. In ernstige gevallen zal je bloed in de urine aantreffen. Kijk goed of de urine van je paard niet donkerder is dan anders. De tannine kan blijvende nierschade veroorzaken!
Behandeling
Medicijnen zijn er niet tegen. De dierenarts zal waarschijnlijk houtskool, Epsom zout en vloeibare paraffine (laxeermiddel) voorschrijven om de darmen te stimuleren. Daarnaast heeft het paard extra vocht en elektrolyten nodig om uitdroging te voorkomen. Lijnzaadslobber kan helpen.
Houtskool wordt toegediend in de vorm van Norit: een poedertje dat gifstoffen bindt en daardoor diarree stopt. Dit mag echter maar een paar dagen gegeven worden, want het kan ook vitaminen en andere belangrijke voedingsstoffen binden.
Epsom zout is magnesium. Het wordt al eeuwen gebruikt om de darmen te reinigen, vaak door het te mengen met slobber. Het reinigt de endeldarm in heel korte tijd, wat nodig is om de giftige zuren zo snel mogelijk af te voeren. Magnesium heeft ook een kalmerende werking op het paard.
Elektrolyten, zoals natrium, chloride, kalium en calcium, zijn opgeloste mineralen in het bloed en weefsel van het lichaam. Ze helpen om de juiste balans van vloeistoffen in de cellen van het lichaam te verkrijgen/behouden en zijn betrokken bij de spierfunctie en de verwerking van afvalstoffen. Door het overmatige plassen en door de diarree verliest een paard met tanninevergiftiging teveel elektrolyten.
Voorzorgsmaatregelen
Heb je eikenbomen bij jouw wei, controleer dan regelmatig of er veel groene eikels of jong bladeren op de grond liggen. Bij stormachtig weer worden ook de jonge eikels en bladeren van de bomen gerukt en daar moet je dus juist voor oppassen! Varkens zijn niet gevoelig voor tanninevergiftiging, dus als je ergens een varkentje kan lenen, dan kan die ze voor je opruimen. Heb je geen varken voorhanden, zet dan dat deel van je wei af, zodat je paard er niet bij kan (of ruim het zelf iedere keer op!). Het is verstandig om je paard eerst een plak hooi te laten eten voor je hem de wei op laat gaan waar hij nog eikels zou kunnen eten. Je paard is afhankelijk van jou, dus zorg dat zijn leefomgeving veilig is en hij de juiste voedingsstoffen binnen krijgt!