Tag Archief van: rijschool

De Paarden Oppas Service onderzoekt… Lipizzaners!

Vraag de gemiddelde Nederlander die iets van paarden weet, wat hij kan vertellen over de Lipizzaner, en hij zal waarschijnlijk zeggen: ‘Dat zijn die paarden die gebruikt worden in de Spaanse rijschool in Wenen’. Verder komen ze vaak niet (als ze dat al weten!). Deze basisinformatie over de Lipizzaner klopt: de hengsten worden hiervoor ingezet – alleen de hengsten worden bereden. Maar wist je dat de merries van dit geweldige ras veelvuldig ingezet wordt als koetspaard en als trekpaard door boeren in Hongarije? Je zou ze echter waarschijnlijk niet direct herkennen als Lipizzaners, aangezien deze werkpaarden meestal bruin of zwart zijn, wat praktischer is voor het werk op het land.

De Lipizzaners zijn wereldberoemd geworden door de kunsten die de witte hengsten vertonen in de Spaanse rijschool in Wenen. De stoeterij waarin dit paardenras is ontstaan, ligt echter niet in Spanje, en ook niet in Oostenrijk. De Habsburgse keizerlijke hofstoeterij ‘Lipica’ (in het Duits ‘Lippiza’) ligt in Slovenië, en werd in 1580 opgericht door aartshertog Karel van Oostenrijk. Lippiza was de naam van het landgoed, nabij Triëst. Karel van Oostenrijk was geïnspireerd door zijn neef, de koning van Spanje – zo kwam hij aan een aantal Spaanse hengsten. De namen van de eerste dekhengsten worden nog steeds gebruikt in de benaming van de huidige Lipizaner hengstveulens. Het gaat om de stamvaders Siglavy (die ook Arabisch bloed had), Neapolitano, Conversano, Maestoso, Pluto en Favory. Stel dat Maestoso Capriola merrie Vinka dekt, dan heet het hengstveulen wat hieruit voortkomt Maestoso Vinka. Merries worden altijd genoemd naar de moederlijn: er is geen vrije keuze in de officiële benaming van je Lipizzaner veulen.

Afkomst en bouw
De Lipizzaner is ontstaan door harde merries uit het wilde Karstgebergte te kruisen met Spaanse, Italiaanse, Deense en Oosterse hengsten. Het paradepaard dat hieruit kwam, heeft een aangeboren vermogen tot verzameling, wat zijn geschiktheid voor de zware oefeningen in de klassieke dressuur onovertroffen maakt. Door zijn korte, sterke benen kan de Lipizzaner de indrukwekkende schoolsprongen zoals de levade maken, maar dus ook prima dienen als landbouwpaard. De hengsten werden daarnaast als rijpaard en showpaard gebruikt en de merries voor de koets of de wagen. Het paard is gezond, intelligent, sterk en wendbaar en heeft een groot uithoudingsvermogen, wat hem uitermate geschikt maakt voor de mensport. Meervoudig wereldkampioen IJsbrand Chardon heeft daarom voor het indoor vierspanrijden voor Lipizzaners gekozen. Het is geen groot paard (1.50 – 1.60 m), maar absoluut een statig, elegant paard met ruime gangen.

Vertegenwoordiging
In Nederland zijn er slechts rond de 100 geregistreerde Lipizzaners, dus je komt ze niet zo vaak tegen. De Paarden Oppas Service ging daarom naar een speciaal Lipizzaner Evenement, georganiseerd door de  Lipizzaner Stamboekvereniging Nederland. Er vond die dag een hengstenkeuring en een dressuurwedstrijd plaats, dus genoeg gelegenheid om deze bijzondere paarden in actie te zien. De meeste landen waar Lipizzaners gefokt worden zijn aangesloten bij de Lipizzan International Federation. Deze internationale organisatie probeert iedereen te verenigen die zich met Lipizzaners bezighoudt. Zij streeft ernaar om op internationaal niveau samenwerking in de fokkerij te bewerkstelligen en bovenal te waken over één van de oudste cultuurpaardenrassen ter wereld, het Lipizzanerras.

Karakter
Lipizzaners worden laat rijp en hebben een goed, maar geen gemakkelijk karakter. Ze hebben een sterke persoonlijkheid en daar moet je goed mee om kunnen gaan. De eigenaren van Lipizzaners die wij die dag spraken, gaven stuk voor stuk aan dat de Lipizzaner zo’n bijzonder karakter heeft en zo intelligent is, dat het echt een partner wordt, een ‘maatje’ waar je mee samenwerkt. Een fijne bijkomstigheid is dat de Lipizzaner heel oud kan worden, dus dan kan je heerlijk lang genieten van de band met je paard!!

Tekst en fotografie: Sandra Oprel