Paarden Oppas Service onderzoekt…de Mangalarga Marchador!
De Paarden Oppas Service onderzoekt…de MM!
Terwijl Nederland in de ban van Brazilië is vanwege de Olympische Spelen die daar plaatsvinden, raakte Sandra Oprel, eigenaar van de Paarden Oppas Service, geïntrigeerd door een andere link met Brazilië: de Mangalarga Marchador – het Braziliaanse paard. Velen van jullie hebben nooit eerder van dit specifieke ras gehoord, en als jij tot die meerderheid behoort, zal je je helemaal verbazen over het feit dat dit het op twee na grootste geregistreerde paardenras ter wereld is (na de Arabische volbloed en de Quarter Horse)! In Nederland zal je ze niet vaak tegenkomen – er lopen er slechts 75 rond in ons landje – in Brazilië kom je ze echter om de haverklap tegen.
De Paarden Oppas Service trok naar Haras Campo Verde, waar de Mangalarga Marchador (kortweg MM) gefokt wordt. De naam van de stoeterij doet vermoeden dat onze reisbestemming zich in Brazilië bevond, maar zo ver hoefden we niet te reizen: deze fokkerij is gesitueerd in het Brabantse land. De Nederlandse Helmi Stam-Rademaker vertelt dat ze het ras in 1995 leerde kennen in Duitsland en meteen verkocht was: in 1996 voerde Helmi haar eerste MM in uit Brazilië (Kerze do Cheyenne was de eerste Mangalarga Marchador die voet zette op Nederlandse bodem!). In de daaropvolgende jaren volgden er meer, waar zij vervolgens mee ging fokken. Inmiddels heeft ze al zo’n 40 veulens gefokt.
Wij vroegen haar wat de Mangalarga Marchador zo bijzonder maakt en Helmi vertelt: “De MMs zijn nieuwsgierig, mensgericht en heel makkelijk in de omgang. Ze stralen rust uit, ook in de kudde, maar neem je ze mee naar buiten voor een bosrit, dan hebben ze duidelijk looplust – die gelukkig goed te regelen is. Dit paard is ook geschikt voor beginners. Zelfs als je ze een tijdlang niet rijdt (bijvoorbeeld na het veulenen), kan je er een zadel opleggen en dan rij je er zo weer mee weg, de bossen in. Door hun marcha kan je zeer aangenaam in het zadel blijven zitten.”
De marcha is de kenmerkende gang van de MM, die verschilt van de draf wij die kennen, waardoor het op ons overkomt als een wat ongelukkig sukkeldrafje (het is maar waar je aan gewend bent!). Bij het rijden van endurance wedstrijden wordt de berijder van de Mangalarga Marchador dan ook nogal eens door de jury gevraagd om een extra rondje te rijden voor de start, zodat zij kunnen vaststellen of het paard kreupel is of niet.
De MM wordt in Brazilië voornamelijk gebruikt door veedrijvers die in de marcha lange afstanden rijden. Bij deze gang wordt de ruiter niet opgeworpen, dus je hoeft niet licht te rijden. Dit maakt de Mangalarga Marchador bijzonder geschikt voor mensen met rugproblemen of reuma (de rug, heupen en knieën worden amper belast).
Sandra, die al een aantal jaren niet meer rijdt vanwege de reuma, spitst haar oren. Zou het dan misschien toch nog kunnen? Helmi laat het Sandra graag aan den lijve ondervinden en zadelt een MM hengst. De in de paddock zo rustig ogende hengst heeft weinig aansporing nodig: enthousiast demonstreert hij zijn marcha en Sandra concludeert vol bewondering en verbazing dat dit gangenpaard een uitkomst is voor iemand die normaal gesproken door reumatische klachten niet zou kunnen paardrijden!
De MM wordt tegenwoordig in Nederland ook ingezet bij Working Equitation. Terloops vertelt Astrid Bongers, collega van Helmi, dat zij dat weekend met haar MM Bijou mee zal doen aan de Internationale Kampioenschappen in Kootwijkerbroek. Er doen in totaal 3 Mangalarga Marchadors mee. De Working Equitation wedstrijden bestaan uit vier onderdelen: een dressuurproef, een obstakelparcours gereden op stijl (de stijltrail), hetzelfde parcours maar dan gereden op tijd (speedtrail) en het veedrijven. Op het hoogste niveau wordt de Speedtrail afgelegd in galop, waarbij de ruiter het paard met 1 hand bestuurt. Omdat de Mangalarga Marchador al generaties lang ingezet wordt als veedrijver (vanwege zijn uithoudingsvermogen en wendbaarheid) is dit ras hier bijzonder geschikt voor. De MM leent zich ook goed voor de endurance.
De Mangalarga Marchador is ruim 200 jaar geleden ontstaan door een Portugese Alter Real hengst te kruisen met Berbers en Andalusische merries. De Alter Real is een ondersoort van de Lusitano. Hieruit kwam een vriendelijk, werkwillig, elegant rijpaard met een Iberisch voorkomen. Ze hebben prachtige, grote, amandelvormige ogen en middelgrote oren, waarvan de punten naar binnen wijzen. De Mangalarga Marchador heeft een korte, sterke rug, vrijwel even lang als de hals. Zijn stokmaat ligt tussen de 1.40 en 1.58m. De voor de MM kenmerkende marcha is zo comfortabel omdat het zweefmoment ontbreekt: de Mangalarga Marchador heeft altijd 2 of 3 benen aan de grond.Er zijn 3 verschillende marcha’s, waarbij de laterale en de diagonale beenzetting elkaar afwisselen met momenten van triple beenzetting op de bodem: de Marcha Picada (hierbij overheerst de laterale beweging – deze gang oogt wat ongelukkig, maar is aangenaam voor de ruiter), de Marcha Batida (langere diagonale beenzetting – deze gang lijkt veel op de alom bekende draf) en de Marcha Media of Marcha Ideal (een viertaktgang die tussen de twee eerdergenoemde in ligt). Welke marcha een paard beheerst, is genetisch bepaald, maar als zij hier de aanleg voor hebben, kunnen sommige paarden door de juiste training zelfs meerdere marcha’s tonen.
Er is in Nederland geen stamboek voor de MM. Voor een officiële registratie voor de nakomelingen kan men terecht in Duitsland bij de stamboeken in de deelstaten (b.v. Rheinland, Hessen, Hannover). Het Braziliaanse stamboek zet zich al jaren in om het mogelijk te maken om de MM’s in Europa te laten registreren in het Braziliaanse stamboek, de ABCCMM (Associacao Brasileira dos Criadores do Cavalo Mangalarga Marchador). Er is 6 jaar geleden zelfs een Braziliaanse keurmeester naar Europa gekomen om de MM’s in Nederland, Duitsland en Frankrijk te zien en te registreren. Helaas wil het Ministerie van Landbouw in Brazilië tot op heden nog geen toestemming geven om officiële Braziliaanse stamboekpapieren uit te geven voor de Europese MM’s. Voorlopig moeten de eigenaren van Mangalarga Marchadors in Nederland dus nog steeds uitwijken naar Duitsland om een officiële registratie te verkrijgen voor de nakomelingen van de MM.
Dit weerhoudt Helmi er echter niet van om door te gaan met het fokken van deze bijzondere paarden. Nieuwsgierig geworden naar de Mangalarga Marchador? Neem dan eens een kijkje op de website van Haras Campo Verde. En als jij de trotse eigenaar wil worden van een heuse Mangalarga Marchador, neem dan contact op met Helmi!
