De PAARDEN OPPAS SERVICE onderzoekt… Tinkers!
Weet jij waar de naam ‘Tinker’ vandaan komt?
Het is een term die uit het ‘Gaelic’ komt – een Celtische taal die o.a. in Ierland gesproken wordt. Het originele woord wordt zo geschreven: tinceard – in het Engels ’tinsmith’, oftewel ‘ketellapper’. Wat zeg je? Ken je het woord ketellapper niet? Ketellapper is een in Nederland uitgestorven beroep. Ketellappers repareerden vroeger keukengerei, waaronder koperen ketels. Versleten plekken konden opgelapt worden, dat wil zeggen dat er een stuk metaal, een ‘lap’ met tin over de zwakke plek gesoldeerd werd. De ketellapper was doorgaans een rondreizende zelfstandige. Het Engelse equivalent Tinker is een niet bepaald vleiend woord dat in Ierland en Groot-Brittannië wordt gebruikt om rondtrekkende groepen aan te duiden, zoals de zigeuners en de Ierse Travellers. De aanduiding Tinker wordt gevoeld als een scheldwoord voor rondtrekkende handelaren die overal aanbellen en mensen aanbieden om messen te slijpen en ketels te lappen.
Aan het einde van de 18e eeuw reisden deze Tinkers (hier dus een verwijzing naar de mensen, niet naar de paarden!) met paard en wagen. Hun paarden moesten geduldig zijn, want ze moesten vaak wachten terwijl 
de baas op één locatie werkte, om vervolgens door te trekken naar de volgende locatie. Het moesten ook betrouwbare paarden zijn, want de zigeuners hadden geen geld of ruimte voor een aparte bok op hun woonwagen, in plaats daarvan menden zij vanuit een stoel die in de deuropening stond. Een goed paard noemden de zigeuners een “kushti grai”, en dat was/is het Tinkerpaard! De specifieke bonte tekening van de paarden zorgde er ook voor dat de Tinkerpaarden niet zo snel gestolen werden: ze worden immers makkelijk herkend! Het is een nieuwsgierig en dapper paard. De uitspraak ‘Wie niet sterk is, moet slim zijn’, gaat niet op voor de Tinker: hij is zowel sterk áls slim!
Het ras is opgebouwd uit onder andere de Clydesdale, de Shire en de Fell pony. De Tinker is een redelijk klein koudbloedpaard (gemiddeld 1,50 m), wat uit Ierland en Engeland afkomstig. Tinkers zijn meestal bont, maar er zijn ook egaal gekleurde Tinkers. Het zijn sterke paarden met veel behang (lange manen, staart en vetlokken). Tinkers hebben soms een zogenaamd maanoog. Bij een maanoog mist het oog pigment in de iris en kleurt het oog lichtblauw tot wit. Het is alleen een kleurafwijking: het paard is niet blind.
Naast de naam ‘Tinker’ wordt dit paard ook wel Gypsy (Vanner) Horse of Irish Tinker/Cob genoemd, maar dat zijn eigenlijk verschillende types Tinkers: de Irish Cob is stevig en niet zo groot – dit is het standaard paard wat indertijd de zigeunerswoning op wielen trok. De Romany Grai is lichter gebouwd en meer het rijpaard type – die komt nu het meeste voor. Een Tinker is een Vanner wanneer hij hoger is dan 1.62 m. – de naam komt van een klein tweewielig karretje dat Van werd genoemd en waarop artikelen te koop werden aangeboden. De gemiddelde schofthoogte van de Vanner is 1.70 m doordat er bij het fokken van dit type meer Shire bloed is gebruikt. Dit type wordt vooral gebruikt als trekpaard en komt in Nederland bijna niet voor. En dan is er nog de Romany Scudder, maar die komt in Nederland ook niet veel voor. Dit type heeft draversbloed in zich en is veel ranker en heeft minder behang.
De Tinker wordt nu voornamelijk gebruikt als recreatiepaard, niet alleen onder het zadel, maar ook aangespannen. Je komt hem ook steeds vaker tegen in de wedstrijdsport, zowel bij de dressuur als het springen.
Wij interviewden Arline, die de Paarden Oppas Service inschakelde toen zij op vakantie ging.
1.Hoe heet je Tinker en hoe oud is hij?
De officiele naam van mijn knappe kleurplaat is Dimple. Het leek me leuk om hem naar Ierse wiskey te vernoemen. Bij thuiskomst kwam ik erachter dat Dimple een Schotse wiskey is, pffffff! Gelukkig weet hij zelf het verschil niet dus heb ik het maar zo gelaten. Daarnaast heeft Dimple vele aliassen als Kleurplaat, Spikkel, Dimpiestimpie etc. Dimple is 20 jaar.
2. Hoe lang heb je hem al en wat maakt hem zo speciaal voor jou?
Dimple is in 2000 bij ons gekomen dus inmiddels al 16 jaar lid van onze familie. Wat hem zo speciaal maakt… Jeetje: hij is m’n maatje en na al die jaren hoort hij echt bij me.
Arline zonder Dimple is net zoiets als haring zonder uitjes…het kan wel maar het is minder lekker.
3. Hoe gaat hij om met andere paarden?
Doorgaans is Dimple een heel sociaal en zachtaardig type. Helaas heeft hij een handicap, hij is maanblind aan 1 oog. Dit maakt dat veranderingen in de kudde voor hem best heftig zijn.
Vorig jaar is er een nieuweling bijgekomen en zijn eerste reactie was ‘wegwezen jij!’. Inmiddels is de rust wedergekeerd en trekken ze samen sprintjes door de wei.
4. Heb je indertijd bewust gekozen voor dit ras? En zo ja, waarom?
Ja, ik heb altijd een zwak voor bonte paarden gehad. Ze hebben iets over zich waar ik als een blok voor val (net als vroeger mannen met lang haar ;-)). Door al zijn haren en vriendelijke uitstraling is hij ook een soort kindermagneet. Tijdens onze ritten moeten we ook vaak even stoppen omdat kleine friemelhandjes aan hem willen zitten. En aangezien Dimple wel houdt van pauzes bevalt hem dit prima. En hoe leuk is het als je opeens heel hard hoort: “KIJK MAM… EEN INDIANENPAARD!!”
5. Wat voor discipline rij je met hem en rij je ook wedstrijden met je Tinker, of berijd je hem puur recreatief?
Leuk woord discipline… Dimple en ik zijn nogal ongedisciplineerd 😉 Rijden zonder bit, dus onderweg grazen en samen lunchen (broodjes pindakaas zijn favoriet). Maar nee, geen discipline.
Wonend midden op de Veluwe genieten wij van de uitgestrekte bossen.
6. Denk je dat dit ras geschikt is voor iedere ruiter? Waarom wel/niet? En wat wil je meegeven aan mensen die overwegen een Tinker te kopen?
Dit ras is naar mijn mening geschikt voor iedere ruiter zonder heel veel ambitie. Dimple kan van alles wat, beetje dressuur, beetje western… springen helaas niet, door zijn beperkte zicht.
Ik denk niet dat we Edward Gal op een Tinker de ring in zien hobbelen… Maar wil je genieten van een lekkere lange bosrit en samen genieten van de natuur dan zijn deze dieseltjes meer dan geschikt!
Wat ik wil meegeven… Bezint eer ge begint, denk ik. Maar dat geldt natuurlijk voor ieder dier dat je aanschaft. Het genot is groot als je in het zonnetje over de heide stapt, maar Tinkers zijn, mede door de zware beharing altijd wel mokgevoelig en de vacht vergt de nodige verzorging. Daarnaast is de zomer een tricky seizoen, want het motto van Dimple is “jeuk is erger dan pijn” dus als er geschuurd wordt, gebeurd dit vol overgave en het is best een klus om dit onder controle te houden. Mijn zus zegt altijd “als je van kammen houdt moet je een Tinker nemen”. Haha!
7. Als je opnieuw een paard zou kopen, zou je dan weer voor een Tinker kiezen?
Qua karakter? JA! Qua werk? Misschien. Het My Little Pony effect is natuurlijk om bij weg te dromen maar Dimple is fan van rollen in de bagger en met al dat lange haar maakt het de verzorging best een klus.
En als je ALTIJD als laatste klaar bent met poetsen krijg je ook zo’n naam….
8. Als je Dimple vergelijkt met bijvoorbeeld een Fjord, qua karakter, zijn er dan volgens jou verschillen die grotendeels bepaald worden door het ras?
Ik vind het lastig om het volledige ras te vergelijken. Voor wat de vergelijking tussen Dimple en Archibald (onze Fjord) kan ik zeggen dat de Fjord een echte vuurvreter is (doorgaan no matter what) waar Dimple in dezelfde situatie zou denken ‘anders gaan we toch gewoon gezellig weer naar huis toe, of zo?’ Hij is meer laid back en laat zich niet opnaaien.
Dimple is jaren een soort hulphond geweest voor paarden van vriendinnen. ‘Arline, mogen we met jou meerijden in het bos? Dimple is altijd zo braaf”.
9. Wat is het spannendste of meest ontroerende moment met Dimple geweest?
Het meest ontroerende wat ik heb meegemaakt is zijn reactie nadat hij uit zijn narcose kwam (koliek operatie) en hij mijn stem hoorde. Hij stond als een dood vogeltje in zijn box bij de Lingehoeve met grote infuusjerrycans aan het plafond (wat heeft dat plaatje een indruk op mij gemaakt, zeg). De kliniek belde dat de operatie gelukkig goed was gegaan en ik ben meteen naar Lienden gecrosst.
Toen ik aankwam zei ik “Heey knappe bink”en toen hinnikte hij heel zachtjes…..en dan kun je mij dus echt bij elkaar vegen!!! Na 2 weken mocht hij weer naar huis en gelukkig is hij helemaal hersteld!
10. Toen je op vakantie ging, heb je de Paarden Oppas Service ingeschakeld om een verzorger voor Dimple te regelen. Hoe heb je dit ervaren?
Het inschakelen van de POS is het beste wat we hebben gedaan!! Tijdens onze eerste keer afwezigheid is Sandra gevallen met heftig oogletsel als gevolg. Wij hebben niets hierover gehoord en pas toen wij terug kwamen van vakantie hebben wij vernomen dat Sandra was gevallen. De paarden worden met alle egards behandeld en het terrein wordt super netjes schoon gehouden.
Wat voor ons ook heel erg fijn is, is dat alles bespreekbaar is want naast paarden worden ook onze honden goed verzorgd en zij vermaken zich kostelijk met Peter en Sandra.
