Waaraan kan ik zien dat een paard ziek is?
Een paard kan zich op verschillende manieren ‘ziek melden’. Als paardenhouder of paardenverzorger is het natuurlijk heel belangrijk dat je deze signalen direct herkent, zodat je gepaste actie kunt ondernemen, zoals luisteren naar de ademhaling en het opnemen van de temperatuur en de hartslag. Indien nodig, kan je vervolgens de dierenarts inschakelen. In rust haalt een paard 8 tot 15 keer per minuut adem en zijn hartslag is doorgaans 36 tot 42 slagen per minuut. Zijn temperatuur is 37,5 graden (bij warm weer en na inspanning kan dit oplopen naar 38 graden). Gebruik altijd een veterinaire thermometer als je de temperatuur van je paard wilt opnemen. Deze thermometer zit aan een touwtje, zodat je hem niet meteen kwijt bent als hij in de anus zou glippen. Bij het legen van de darmen trekken deze samen en dan zou een naar binnen geschoten thermometer dwars kunnen komen te zitten en de darm perforeren, dus let op! Bij hoge koorts kan het paard op de hals en flanken gaan zweten. Dit is koud zweet – anders dan normaal zweet.
Je kunt ook zijn polsslag opnemen. Dit doe je aan de onderkant van de kaak. Aan de onderste rand voel je een kleine inkeping. Ga daar met je vinger twee centimeter naar binnen en dan zou je de kaakslagader moeten voelen (hij is lastig te voelen!). Belangrijk is dat deze krachtig is. De dierenarts heeft natuurlijk veel meer ervaring en zal dat wat makkelijker kunnen vaststellen, maar het kan geen kwaad om je erin te oefenen nu je paard gezond is: dan weet je vast hoe de polsslag hoort te zijn!
Wat zijn de symptomen waaraan je kunt zien dat een paard niet goed in zijn vel zit? Letterlijk: door te kijken hoe hij in zijn vel zit! Een gezond paard heeft een glanzende vacht. Als het paard in kwestie voornamelijk op de wei staat, dan is zijn vacht wellicht wat stoffig en daardoor dof. Dan moet je iets verder kijken: is zijn huid soepel en hangt het losjes om zijn lichaam, of staat het strak? De huid die strak om het lijf staat, geeft aan dat een paard zich niet zo lekker voelt. Ook kan hij zijn staart tussen zijn benen klemmen, alsof hij angstig is. Naast lichamelijke oorzaken, kan het natuurlijk ook zijn dat een paard zich niet goed voelt omdat er geestelijk iets dwars zit. Zo kan hij heimwee of verdriet hebben, of zich eenzaam voelen.
Kijk ook naar hoe een paard kijkt: is zijn blik open en nieuwsgierig of staan zijn ogen dof en is zijn blik naar binnen gekeerd? Gezonde paarden tonen veel interesse in hun omgeving. Zieke paarden verliezen die interesse, staren veel en laten hun hoofd hangen. Ze zijn lusteloos: ze hebben geen zin om iets te ondernemen.
Hoe is zijn eetlust en drinkt hij genoeg? Een ziek paard eet en drinkt minder en loost minder en moeilijker zijn mest en urine. Een paard eet normaal gesproken 2 tot 2,5 % van zijn lichaamsgewicht en drinkt 24 tot 40 liter water per dag. Je kent je paard en weet hoe hij zich normaal gedraagt. Als hij uit zijn doen is, controleer het paard dan goed. Kan je hem nog steeds overal aanraken, of zijn er gevoelige plekken?
Soms gaat het vanzelf weer over na een paar dagen (wij hebben ook weleens een dag of wat dat we ons een beetje gammel voelen), maar als het aanhoudt, of het lijkt ernstig, twijfel dan niet en schakel de dierenarts in! Je kunt beter het zekere voor het onzekere nemen en je wilt geen risico’s nemen, toch?