Berichten

Eikels en paarden, over tanninevergiftiging

/in , , , /door
De Paarden Oppas Service waarschuwt voor eikels

Eikels kunnen je paard vergiftigen!

Eikeltjes: ze zien er leuk uit, maar kunnen gevaarlijk zijn voor je paard!

Het zal je niet ontgaan zijn dat we deze zomer voornamelijk hele warme, droge maanden hebben gehad. Gevolg hiervan is dat er nu meer onrijpe eikels op de grond vallen. De eikels hebben een bittere smaak, maar sommige paarden vinden dat juist heel lekker. Als je paard er teveel van eet, kan hij er echter ziek van worden. Als paarden niets te doen hebben en ze hebben honger, eten ze alles!

Tannine
Oude, bruine eikels bevatten minder tannine, maar als je paard de jonge, groene eikels  in grote hoeveelheden eet, dan kan dat echt gevaarlijk zijn! Dat geldt trouwens ook voor de bladeren (die bevatten ook tannine). Eet je paard er teveel van, dan kan dat binnen één tot enkele dagen tot de dood leiden. Heb je een drachtige merrie, dan kan het eten van teveel groene eikels of jonge eikenboombladeren leiden tot het afsterven van het veulen.
Het is de tannine (het looizuur) in de eikels én de bladeren die zorgt voor een geïrriteerd maagdarmstelsel. Het kan resulteren in maagzweren, maag-/darmverstoppingen en bloedarmoede. De tannine vernauwt de bloedvaten en kan bloedstolling veroorzaken. Tannine is een zuur en eiwitten klonteren in zuur. Dit kan weer leiden tot allerlei ziektes, waarbij lichaamscellen gedood worden.

Symptomen
Symptomen waar je op moet letten zijn lusteloosheid, koliekverschijnselen, blauw tandvlees, verminderde eetlust en coördinatie, verstopping en/of (bloederige) diarree. Ook kan het zijn dat de ademhaling en hartslag van je paard versnelt en hij overmatig gaat urineren. In ernstige gevallen zal je bloed in de urine aantreffen. Kijk goed of de urine van je paard niet donkerder is dan anders. De tannine kan blijvende nierschade veroorzaken!

Behandeling
Medicijnen zijn er niet tegen. De dierenarts zal waarschijnlijk houtskool, Epsom zout en vloeibare paraffine (laxeermiddel) voorschrijven om de darmen te stimuleren. Daarnaast heeft het paard extra vocht en elektrolyten nodig om uitdroging te voorkomen. Lijnzaadslobber kan helpen.

Houtskool wordt toegediend in de vorm van Norit: een poedertje dat gifstoffen bindt en daardoor diarree stopt. Dit mag echter maar een paar dagen gegeven worden, want het kan ook vitaminen en andere belangrijke voedingsstoffen binden.

Epsom zout is magnesium. Het wordt al eeuwen gebruikt om de darmen te reinigen, vaak door het te mengen met slobber. Het reinigt de endeldarm in heel korte tijd, wat nodig is om de giftige zuren zo snel mogelijk af te voeren. Magnesium heeft ook een kalmerende werking op het paard.

Elektrolyten, zoals natrium, chloride, kalium en calcium, zijn opgeloste mineralen in het bloed en weefsel van het lichaam. Ze helpen om de juiste balans van vloeistoffen in de cellen van het lichaam te verkrijgen/behouden en zijn betrokken bij de spierfunctie en de verwerking van afvalstoffen. Door het overmatige plassen en door de diarree verliest een paard met tanninevergiftiging teveel elektrolyten.

Voorzorgsmaatregelen
Heb je eikenbomen bij jouw wei, controleer dan regelmatig of er veel groene eikels of jong bladeren op de grond liggen. Bij stormachtig weer worden ook de jonge eikels en bladeren van de bomen gerukt en daar moet je dus juist voor oppassen! Varkens zijn niet gevoelig voor tanninevergiftiging, dus als je ergens een varkentje kan lenen, dan kan die ze voor je opruimen. Heb je geen varken voorhanden, zet dan dat deel van je wei af, zodat je paard er niet bij kan (of ruim het zelf iedere keer op!). Het is verstandig om je paard eerst een plak hooi te laten eten voor je hem de wei op laat gaan waar hij nog eikels zou kunnen eten. Je paard is afhankelijk van jou, dus zorg dat zijn leefomgeving veilig is en hij de juiste voedingsstoffen binnen krijgt!

Wilg, de natuurlijke pijnstiller voor je paard

/in , /door

Drie weken terug vertelden wij je over Hippiatori, waarvan Hippocratus de belangrijkste is. Hippocratus schreef toen al een aftreksel van knotwilgschors voor bij gewrichtsontstekingen, pijn en koorts. Overigens kwam hij er ook achter dat wilgenschorsthee een doeltreffend middel is tegen diarree. Maar laten we even focussen op wat de wilg voor je paard kan betekenen. Jouw paard weet de wilg van nature al te vinden: als hij pijn heeft, gaat hij, als hij de kans krijgt, vanzelf al naar de wilg om een takje of wat blaadjes te pakken en hierop te kauwen. Instinctief weet hij dat dit heilzaam is. In de wilg zit Salicine, een stof die koortswerend en pijnstillend werkt. De Salicine wordt in het lichaam omgezet in salicylzuur. Dat is natuurlijke penicilline voor paarden (en honden, maar niet goed voor katten!). Het werkt behalve pijnstillend en koortswerend ook aansterkend, bloedstelpend, kalmerend en krampopheffend. Maar let op: geef je paard geen toegang tot wilgentakken voordat je een wedstrijd gaat rijden – als hij gecontroleerd wordt op doping, zal de aanwezigheid van Salicine zorgen voor een positieve uitslag! Dat betekent dat er geconcludeerd zal worden dat jij je paard doping hebt gegeven! Met alle gevolgen van dien.

Buiten dat zijn er geen minpunten aan het verstrekken van wilg. Als je geen wilgenboom bij je wei hebt, zoek er dan één op en snij er wat takken van af. Leg die in de wei of in de stal en je paard zal je dankbaar zijn. Van de oudere, dikkere takken knabbelen de paarden de bast af en daar zijn ze wel even zoet mee! Je kan ook een dikkere tak aan een touw of ketting ophangen in de stal. De jongere takjes/twijgjes kan je zo aanbieden, maar je kunt ze ook in kleine stukjes knippen en door het voer doen. In tegenstelling tot bij de mens, is de smaak aangenaam voor paarden. Dus zelfs zonder dat hij pijn heeft, zal hij de takjes en bladeren graag eten, gewoon als lekkernij. Geef ze niet teveel per keer, want ze kunnen er stoned van worden! Alles met mate.

In het voorjaar is de concentratie magnesium het hoogst in de wilg. Aangezien paarden nogal eens een tekort hebben aan magnesium, is het dus een goed idee om je paard begin maart wilgentakken te geven waar de eerste scheuten en knopjes aan zitten. Dat vinden paarden heerlijk! Ze kunnen zich uren vermaken met het schillen en eten van de wilgentakken. Dat is dus twee vliegen in één klap: het gaat de verveling tegen en het is nog gezond ook! Heb je zelf geen wilgen op je terrein, kijk dan even goed rond in je omgeving waar je ze ziet. Je kan aan de eigenaar (particulier, de gemeente of natuurmonumenten) vragen of je de takken mag hebben als de boom gesnoeid gaat worden (meestal in het voorjaar). Vraag dan wel meteen of ze niet bespoten zijn, want insecticiden zijn natuurlijk uit den boze voor paarden!

De wilg, een natuurlijke pijnstiller

De wilg, een natuurlijke pijnstiller

Zelf wil ik nog weleens kauwen op een wilgentakje als ik hoofdpijn heb. De pijn neemt hierdoor af. Ik geniet van het resultaat, maar niet van de smaak tijdens het kauwen!