Berichten

Eikels en paarden, over tanninevergiftiging

/in , , , /door
De Paarden Oppas Service waarschuwt voor eikels

Eikels kunnen je paard vergiftigen!

Eikeltjes: ze zien er leuk uit, maar kunnen gevaarlijk zijn voor je paard!

Het zal je niet ontgaan zijn dat we deze zomer voornamelijk hele warme, droge maanden hebben gehad. Gevolg hiervan is dat er nu meer onrijpe eikels op de grond vallen. De eikels hebben een bittere smaak, maar sommige paarden vinden dat juist heel lekker. Als je paard er teveel van eet, kan hij er echter ziek van worden. Als paarden niets te doen hebben en ze hebben honger, eten ze alles!

Tannine
Oude, bruine eikels bevatten minder tannine, maar als je paard de jonge, groene eikels  in grote hoeveelheden eet, dan kan dat echt gevaarlijk zijn! Dat geldt trouwens ook voor de bladeren (die bevatten ook tannine). Eet je paard er teveel van, dan kan dat binnen één tot enkele dagen tot de dood leiden. Heb je een drachtige merrie, dan kan het eten van teveel groene eikels of jonge eikenboombladeren leiden tot het afsterven van het veulen.
Het is de tannine (het looizuur) in de eikels én de bladeren die zorgt voor een geïrriteerd maagdarmstelsel. Het kan resulteren in maagzweren, maag-/darmverstoppingen en bloedarmoede. De tannine vernauwt de bloedvaten en kan bloedstolling veroorzaken. Tannine is een zuur en eiwitten klonteren in zuur. Dit kan weer leiden tot allerlei ziektes, waarbij lichaamscellen gedood worden.

Symptomen
Symptomen waar je op moet letten zijn lusteloosheid, koliekverschijnselen, blauw tandvlees, verminderde eetlust en coördinatie, verstopping en/of (bloederige) diarree. Ook kan het zijn dat de ademhaling en hartslag van je paard versnelt en hij overmatig gaat urineren. In ernstige gevallen zal je bloed in de urine aantreffen. Kijk goed of de urine van je paard niet donkerder is dan anders. De tannine kan blijvende nierschade veroorzaken!

Behandeling
Medicijnen zijn er niet tegen. De dierenarts zal waarschijnlijk houtskool, Epsom zout en vloeibare paraffine (laxeermiddel) voorschrijven om de darmen te stimuleren. Daarnaast heeft het paard extra vocht en elektrolyten nodig om uitdroging te voorkomen. Lijnzaadslobber kan helpen.

Houtskool wordt toegediend in de vorm van Norit: een poedertje dat gifstoffen bindt en daardoor diarree stopt. Dit mag echter maar een paar dagen gegeven worden, want het kan ook vitaminen en andere belangrijke voedingsstoffen binden.

Epsom zout is magnesium. Het wordt al eeuwen gebruikt om de darmen te reinigen, vaak door het te mengen met slobber. Het reinigt de endeldarm in heel korte tijd, wat nodig is om de giftige zuren zo snel mogelijk af te voeren. Magnesium heeft ook een kalmerende werking op het paard.

Elektrolyten, zoals natrium, chloride, kalium en calcium, zijn opgeloste mineralen in het bloed en weefsel van het lichaam. Ze helpen om de juiste balans van vloeistoffen in de cellen van het lichaam te verkrijgen/behouden en zijn betrokken bij de spierfunctie en de verwerking van afvalstoffen. Door het overmatige plassen en door de diarree verliest een paard met tanninevergiftiging teveel elektrolyten.

Voorzorgsmaatregelen
Heb je eikenbomen bij jouw wei, controleer dan regelmatig of er veel groene eikels of jong bladeren op de grond liggen. Bij stormachtig weer worden ook de jonge eikels en bladeren van de bomen gerukt en daar moet je dus juist voor oppassen! Varkens zijn niet gevoelig voor tanninevergiftiging, dus als je ergens een varkentje kan lenen, dan kan die ze voor je opruimen. Heb je geen varken voorhanden, zet dan dat deel van je wei af, zodat je paard er niet bij kan (of ruim het zelf iedere keer op!). Het is verstandig om je paard eerst een plak hooi te laten eten voor je hem de wei op laat gaan waar hij nog eikels zou kunnen eten. Je paard is afhankelijk van jou, dus zorg dat zijn leefomgeving veilig is en hij de juiste voedingsstoffen binnen krijgt!

Verwelkom brandnetels!

/in , /door

De Paarden Oppas Service adviseert: brandnetels als supplementWist je dat brandnetels heel gezond zijn voor mensen? Deze planten hebben een zuiverende werking: ze werken ontgiftend en bloedzuiverend. Het drinken van brandnetelthee is een goed middel om je lichaam te reinigen van schadelijke stoffen. Mensen die last hebben van acné kunnen baat hebben bij het drinken van brandnetelthee.

Ook voor paarden is de brandnetel een heel gezonde aanvulling op zijn rantsoen. De plant bevat heel veel vitaminen en mineralen: zink, ijzer, mangaan, calcium, magnesium, natrium, kalium en vitamine A. B5 en B12, C, D en K. Het reinigt de darmen en het bloed, stimuleert de spijsvertering en de urinewegen. Heel goed dus voor paarden die last hebben van blaasgruis!

Dus geef je paard af en toe wat brandnetels! Pluk ze (wij raden het gebruik van werkhandschoenen aan!) en laat ze een dag of twee drogen in de zon voordat je ze aan je paard voorzet, zodat de prik eraf is. Je kunt gedroogde brandnetel ook kopen als supplement, maar wij vinden het leuk om het zelf uit de natuur te halen. Let wel op dat je de brandnetels plukt op een plek waar geen pesticiden gebruikt worden.
De natuur weet wat goed voor ze is, daarom vinden de meeste paarden gedroogde brandnetel ook echt lekker. Zeker als je paard herstellende is na een ziekte, of als hij een wat lagere weerstand heeft, is dit een zeer welkom versterkend middel.

Net zoals de brandnetelthee bij mensen met acné verlichting kan brengen, kan de brandnetel ook bij paarden met huidproblemen verlichting brengen!

Het is leuk om te kijken hoe de paarden reageren op de gedroogde brandnetels. Vaak is het nieuw voor ze en vinden ze het reuze interessant! Brandnetels bevatten histamine en er zijn paarden die daar niet zo goed tegen kunnen, dus hou de eerste paar keer even in de gaten of het goed valt! Als hij niet tegen histamine kan, zal je al snel bultjes zien verschijnen op zijn huid. Heeft jouw paard die reactie niet? Dan kan je hem rustig wel vaker een paar gedroogde brandnetels geven!

Heb jij jouw paard weleens brandnetels voorgeschoteld?

Cola voor je paard

/in , , /door

cola voor je paardCola is slecht voor je, dat weet iedereen. Er zitten wel 10 suikerklontjes in een blikje! Dat giet je toch niet bij jezelf naar binnen? Laat staan bij je paard!! Toch schrijft de dierenarts het in sommige gevallen voor, wist je dat?

We hebben het over gevallen van maagimpactie. Weleens van gehoord? Eén van onze verzorgers paste de afgelopen weken op een paard met koliekklachten. De pony stond er wat lusteloos bij. De paardenhouders hadden de verzorger van tevoren op de hoogte gebracht van het feit dat Bolleke koliekklachten had. Ze moest goed in de gaten houden hoeveel hij at en of hij wel goed mestte. Een vermindering of zelfs het wegblijven van mest zou wijzen op verstopping. De verzorger ging regelmatig met hem lopen, om de darmen in beweging te houden. Bolleke kreeg bietenpulp, geweekt hooi, kuil en psylliumzaad met zonnebloemolie. En paraffineolie tegen de obstipatie.  Omdat de klachten bleven aanhouden, werd de dierenarts ingeschakeld. Tijdens een eerder bezoek had hij koliek geconstateerd, maar nu de klachten over een langere periode bleven terugkomen,  steeds langer aanhielden en Bolleke niet genoeg reageerde op de paraffine, stelde hij voor een echografie te doen.

Dat was heel verhelderend: er bleek hier sprake te zijn van maagimpactie! Deze maagimpactie was een gevolg van vergiftiging door Jacobskruiskruid, wat groeit op een nabijgelegen natuurgebied (tip: let alsjeblieft op of deze giftige plant bij De Paarden Oppas Service waarschuwt voor Jacobskruiskruidjouw paard in de buurt voorkomt!). De lever van de pony is aangetast waardoor de maagfunctie niet meer naar behoren werkt. Normaal is dit onomkeerbaar, maar de dierenarts in kwestie is overtuigd dat hij hem kan helpen. Door de maagimpactie wordt het voedsel niet goed verteerd door de maagsappen, waardoor er een plakkerige klont ontstaat die alsmaar groeit en steeds harder wordt. Vandaar dat die koliekklachten aan bleven houden! Nu ze weten wat het is, kunnen de paardenhouders zorgen dat al het Jacobskruiskruid in de omgeving verwijderd wordt en ze kunnen Bolleke gericht gaan behandelen. De eerste actie van de dierenarts was het uitdelen van cola: hij gaf Bolleke tot tweemaal toe cola door een maagsonde die via de neus werd ingebracht. De cola zorgt ervoor dat de dikke klont in de paardenmaag wordt opgelost. Vervolgens kreeg Bolleke medicijnen voorgeschreven om de beschadigde maagwand te herstellen en hij kreeg een probioticakuur. Zijn dieet werd aangepast: hij mocht alleen nog maar gras eten, en mocht slechts 2 x per dag 15 minuten grazen. Dit wordt langzaam opgebouwd.

Symptomen en behandeling
Impactie vereist onmiddellijke aandacht van de dierenarts. De symptomen lijken op zandkoliek: het paard is lusteloos, voelt zich oncomfortabel en zal zijn hoofd telkens draaien naar de plek waar de obstipatie zit en ernaar bijten en schoppen. Sommige paarden zullen er de voorkeur aan geven om te gaan liggen, anderen blijven staan. Ze gaan mogelijk rollen in een poging de boel  daarbinnen los te maken en ze kunnen gaan zweten. Wat jij kan doen is het paard warm houden en eventueel zijn oren masseren. Zie ons artikel over de Tellington Touch. Het zal je paard helpen om te ontspannen en het kan mogelijk de obstipatie verlichten.
Check ook de ademhaling en hartslag van je paard om te zien hoeveel pijn het dier heeft. Zie ons artikel over ziekmeldingen: ‘Waaraan kan ik zien dat een paard ziek is? Deze gegevens kan je doorgeven als je de dierenarts belt.

Behalve cola kan je dierenarts er ook voor kiezen om je paard via de maagsonde minerale olie te geven om de impactie los te weken. Ook kan hij via de sonde laxeermiddelen met antibiotica toedienen om gasveroorzakende bacteriën te doden. Een dosis flunixin meglumine (een NSAID) kan de pijn verlichten en ervoor zorgen dat de spieren ontspannen, waardoor de impactie mogelijk opgelost wordt. Het kan zijn dat de dierenarts een infuus aanlegt om extra vocht toe te kunnen dienen.

Mogelijke oorzaken
Impactie kan verschillende oorzaken hebben, zoals teveel eten, te weinig drinken, te weinig bewegen, de aanwezigheid van parasieten (zie ons artikel ‘Wormen kunnen dodelijk zijn’) of giftige planten in de wei. Door gebitsproblemen kan een paard soms niet goed meer kauwen, waardoor het ruwvoer onvoldoende vermalen wordt en de darmen het niet kunnen verteren. Van nature heeft het darmkanaal van een paard nu eenmaal een aantal vernauwingen en als het voedsel dan in grote klonten aankomt, bestaat de kans dat het vastloopt. Verandering in het dieet van een paard kan ook de boosdoener zijn. Grote hoeveelheden krachtvoer, suikers en/of zetmeel kunnen zeker impactie veroorzaken.  Ook stress door bijvoorbeeld reizen of een verandering in de kudde kan een aanleiding zijn voor impactie.

Voorkomen is beter dan genezen
Om impactie te voorkomen is het dus belangrijk dat je paard voldoende drinkt en toegang heeft tot vezelrijk ruwvoer. Wees zuinig in het aanbieden van granen en stap je over op ander voer, doe dit dan heel geleidelijk. Ontworm je paard regelmatig en zorg dat er geen giftige planten of bomen in/bij de wei staan. Begeleid veranderingen in de kudde goed, rekening houdende met de hiërarchie onder de paarden.
Als je gaat reizen en je paard een hekel heeft aan de trailer, oefen het trailerladen dan met engelengeduld en roep eventueel de hulp in van een expert op het gebied van trailerladen. Een aantal van de verzorgers van de Paarden Oppas Service is trainer in het trailerladen, dus wij kunnen je aan adressen helpen. En als je op vakantie gaat, dan kan je natuurlijk altijd een paardenoppas van ons krijgen, zodat je paard niet in de trailer naar het paardenpension gebracht hoeft te worden!